Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?.. 182 YLPP1 - 00 Stopka_001_008 YLPP1_body 13.02.2012 13:52 Page 5. 6 Spis treści ŚREDNIOWIECZE Ćwiczenia te można podzielić na następujące grupy (według T. Czapczyńskiego): 1. odtworzenie treści, poznanej z książki, w formie zmienionej; 2.uzupełnienie tej treści własnemi pomysłami; 3. tworzenie analogicznych opowiadań; 4. ćwiczenia samodzielne, od książki niezależne, wśród których, jako osobną grupę, wyróżnić 08 marca 2021. Zmiana nazwiska dziecka możliwa jest tylko w uzasadnionych przypadkach i po spełnieniu odpowiednich formalności. Przepisy te reguluje nowelizacja kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z dnia 13 czerwca 2009 do ustawy z dnia 17 października 2008 roku. Ewa Janczak-Cwil. Zmiana nazwiska dziecka następuje na wniosek rodzica lub Fonetyka to właściwie nauka o wymowie i należy ona do jednego z wielu działów językoznawstwa. Uczniowie stykają się z nią po raz pierwszy już w szkole podstawowej. Jednak wielu z nich ma warszawska moda. co się nosi w warszawie. Dodaj komentarz. Po raz kolejny prezentujemy modę prosto ze stołecznych ulic. Sprawdźcie sami, co króluje w zimie - na jakie dodatki, buty i stroje Co jednak ważne: zwężane spodnie można powoli chować do szafy, bo powróciła moda na obszerniejsze kroje, jak np. spodnie w typie mom's jeans, baggy, high waist oraz dzwony. 5 rzeczy, które warto mieć na (każdym) festiwalu Siatki i transparentne ubrania Na transparentne i półtransparentne elementy w tym roku zdecydowało się wiele Polski. Noworoczny apel o rozsądek. Zachęca się do zmniejszenia liczby fajerwerków. Autor: Marta Magdalena Niebieszczanska 28. desember 2022 14:23. Pokaz sztucznych ogni w Sylwestra. Vísir/Vilhelm. Wielkimi krokami zbliża się koniec roku, a po tym, jak z powodu pandemii zakazy organizowania imprez położyły kres dwóm minionym Zegarek nosi się tradycyjnie na lewej ręce, głównie ze względu na praktyczność oraz po to, aby zminimalizować szansę na uszkodzenia podczas wykonywania codziennych czynności. Dodatkowo, większość zegarków jest zaprojektowana z koronką po prawej stronie tarczy zegara, co ułatwia jej obsługę prawą ręką. Przyjęło się to Stałam niczym tajemniczy klient i z niesłychaną radością chłonęłam opowieści, rady, wskazówki człowieka, który był tak zaangażowany w rozmowę ze zwiedzającymi, kupującymi, że dziś jestem pewna, że prawdziwy sukces przychodzi bez wysiłku- rodzi się z pasji i miłości do tego co się robi i jak się to robi. Bardzo prosty i szybki do zawiazania. Najlatwiej go wykonac z dosc dluga prostokatna chutka tzw. paszmina albo szayla i bawelniana jest w tym przypadku najlatwiejsza. Ja lubie tez ten styl w chustce szyfonowej ale z reguly wtedy potrzebna jest pod spod bandana/undercap, zeby chustka sie utrzymala. 6NjZxRp. Data utworzenia: 4 maja 2015, 14:42. Publikujemy wszystkie odpowiedzi (wraz z arkuszami) z matury z języka polskiego na poziomie podstawowym. Egzamin odbył się 7 maja 2015 roku. Wejdźcie do galerii dołączonej do tego tekstu i zobaczcie, jak wam poszło! Arkusz egzaminacyjny - język polski Foto: BRAK /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Odpowiedzi uzyskaliśmy dzięki uprzejmości portalu /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Zad. Jak dzisiaj mówimy? Moda językowa. Jaka moda językowa dziś obowiązuje? podobieństwo: zarówno perswazją, jak i manipulacją posługujemy się, aby przekonać odbiorcę do jakichś oczekiwanych zachowań, postępowania, wykorzystujemy w obu przypadkach podobne metody; różnica: perswazja wywołuje pozytywne skojarzenia, jest oparta na racjonalnych argumentach, jest etyczna; manipulacja – wywołuje negatywne skojarzenia, jest oparta na nieświadomości odbiorcy, jest nieetyczna. Zad. Tak, ponieważ, jak sam pisze, nie przytacza przykładów wulgaryzmów. Tendencja 1. Funkcjonalność wypowiedzi; przykłady: Uczenie skutecznej prezentacji (skutecznego, nie tylko dobrego, przekazywania informacji), skuteczny obieg informacji. Tendencja 2. Atrakcyjność wypowiedzi; Przykłady: Wykorzystywanie perswazji i manipulacji, a także naruszanie tabu językowego, kreowanie oryginalnych wizerunków. /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Zad. a) Funkcjonalność języka – poważne podejście do języka, przekonanie o jego sile i możliwościach jakie daje posługiwanie się językiem. Atrakcyjność języka – zgoda na zabawę językiem i wykorzystanie nie do końca etycznych zachowań (manipulacja). b) Oczekujemy od tekstów funkcjonalności i atrakcyjność i tym samym akceptujemy te tendencje (np. wykorzystanie manipulacji). Zad. Ten twórczy (pomysłowy, wybitny) reżyser zatrudnił same wielkie gwiazdy (samych świetnych aktorów), więc czekamy na nowy przebój filmowy. Zad. Jerzy Bralczyk w artykule „Co się nosi w mówieniu?” podejmuje temat mody językowej. Opisuje dwie tendencje występujące we współczesnym języku polskim - funkcjonalność i atrakcyjność. Opisuje te zjawiska i podaje ich przykłady. Zdaniem autora, tendencje te były od zawsze obecne w języku, a współcześnie są nie tylko akceptowane, ale także pożądane. /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Wada czytania nowych książek: nie wiemy, czego się po nich spodziewać, więc czujemy się zagubieni i niepewni Zad. Wada czytania nowych książek: nie wiemy, czego się po nich spodziewać, więc czujemy się zagubieni i niepewni. Wada czytania tych samych książek: nie mamy czasu na czytanie nowych książek. /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Zad. 1-e, 3-f, 7-c Zad. Cytaty przywołane w tekście uwiarygodniają wywód, są argumentami potwierdzającymi twierdzenia autora. Także uatrakcyjniają tekst i pokazują, że problem poruszany przez autora dotyczy innych. Zad. Łańcuszek szczęścia: każda kolejna książka daje nam poczucie szczęścia i świadomość, że możemy w niej odkryć tytuł kolejnej, która nas zainteresuje, da nam radość z czytania. Kosmos: nieskończona ilość książek i świadomość, że tak jak wszechświat jest nieograniczony i niepoznany, tak my nie poznamy wszystkich książek na świecie. /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Zad. a) „Pan Tadeusz” Adam Mickiewicz b) Adam Mickiewicz pragnął, aby jego wiersze były w każdej domowej bibliotece i dawały pociechę, przypominały dobre czasy – dawały poczucie szczęścia. Według Wojciecha Nowickiego książki mają dawać oparcie „Każdy w czym innym szuka oparcia.” i poczucie „że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie”. /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Temat 1: Teza: Los człowieka nie zależy wyłącznie on niego, jego woli, jest determinowany przez okoliczności i świat. Odwołanie do cytowanego fragmentu: Stanisław Wokulski obserwując Paryż – miasto i jego mieszkańców – wysnuwa wnioski, że na losy ludzi i świata wpływa nieuchronny bieg wypadków (fatalizm). Pracują oni, szczycąc się wolną wolą i pragnieniem doskonalenia, w kolejnych pokoleniach doskonalą, zmieniają swoje życie, ale i tak są ograniczani przez prawo natury. Odwołanie do całej powieści: – losy Wokulskiego – z jednej strony ciężką pracą i siłą woli bardzo wiele osiągnął – dostał się na studia, zdobył majątek, zdobył rękę ukochanej kobiety, z drugiej okoliczności niezależne od niego determinowały jego życie, np. spowodowały, że poszedł do powstania i poniósł tego konsekwencje – najpierw Sybir, potem nie mógł kontynuować nauki. – motyw theatrum mundi – teatr świata - świat jako teatr. Ignacy Rzecki podczas zmieniania wystawy sklepowej (zajęcia, które bardzo lubił) wygłaszał opinie o tym, że zabawk /8 Arkusz egzaminacyjny - język polski BRAK Teza interpretacyjna, np. W życiu ciągle coś tracimy, jest to stały element naszej egzystencji. Tracenie jest stałym elementem naszego życia. Podmiot liryczny wiersza podkreśla, że w sztuce tracenia bardzo szybko dochodzimy (możemy dojść) do wprawy, ponieważ wciąż coś tracimy – drobiazgi, jak zagubione klucze, zegarek po matce, miejsca, które musimy opuścić, czasem nawet ojczyznę. W różnych sytuacjach różnie reagujemy, czasem z poczuciem straty jest nam się łatwiej pogodzić, czasem z „ukłuciem w sercu”. Masz ciekawy temat? Napisz do nas list! Chcesz, żebyśmy opisali Twoją historię albo zajęli się jakimś problemem? Masz ciekawy temat? Napisz do nas! Listy od czytelników już wielokrotnie nas zainspirowały, a na ich podstawie powstały liczne teksty. Wiele listów publikujemy w całości. Wszystkie historie znajdziecie tutaj. Napisz list do redakcji: List do redakcji Podziel się tym artykułem: Lista zadańOdpowiedzi do tej matury możesz sprawdzić również rozwiązując test w dostępnej już aplikacji Matura - testy i zadania, w której jest także, np. odmierzanie czasu, dodawanie do powtórek, zapamiętywanie postępu i wyników czy notatnik :) Dziękujemy developerom z firmy Geeknauts, którzy stworzyli tę aplikację Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 56%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 1. (0–1)Przekształć tytuł tekstu tak, aby wyrazić jego sens bez użycia metafory. Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 64%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 2. (0–2)Na podstawie tekstu oraz swojej wiedzy o języku określ podobieństwo i różnicę między perswazją i manipulacją Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 65%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 3. (0–1)Czy Jerzy Bralczyk w tym tekście przestrzega tabu językowego, o którym pisze w swoim artykule? Odpowiedź uzasadnij. Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 47%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 4. (0–2)Na podstawie całego tekstu przedstaw zauważone przez autora tendencje dominujące w publicznych wypowiedziach oraz podaj po dwa przykłady je 1......................Przykłady:..........................................Tendencja 2......................Przykłady:.......................................... Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 80%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 5. (0–2)Przedstaw wnioski zawarte w dwóch ostatnich akapitach wywodu dotyczące a) różnicy między omawianymi tendencjami. ................ ................ b) najważniejszego skutku tych tendencji. ................ ................ Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 77%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 6. (0–1)Wykorzystując informacje z tekstu, przekształć poniższe zdanie tak, aby uniknąć stosowania wyrazów modnych. Ten kreatywny reżyser zatrudnił same supergwiazdy, więc czekamy na nowy megahit. Tekst do zadań Jerzy BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”). Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i praktyków. Zmienia się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione, ale nawet społecznie potrzebne. Mówią do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i myśliciel. Ale pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”. Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów. O ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się językiem. Obie te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane1 . Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy tego. Na podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. 1 Sankcjonowane – tu: akceptowane. pwz: 65%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 7. (0–3)Napisz streszczenie tekstu liczące 40–60 słów. Tekst do zadań Wojciech NowickiKsiążki na całe życie Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Na nich książki, do których się wraca. Tak jest w znanych mi domach. Po wiele z tych lektur przyłóżkowych ludzie sięgają przez całe życie. Wszystkim nam potrzeba stałych odniesień. Z tym czytaniem znanych książek jest jak ze słuchaniem muzyki, niekoniecznie dobrej – tych utworów, które pozostają świeże, choć dawno już są znane na pamięć. Chce się słuchać bez końca, nie myśląc o tym, dlaczego. W którymś momencie zamiera chęć połknięcia wszystkich książek świata. Zawsze podziwiałem moich przyjaciół, którzy wiele czytają. Sam niemal rok spędziłem w czytelni British Museum, w bieżącej lekturze odkrywając tytuł następnej. Sens czytania tak wielu tytułów polegał na tym, by znaleźć książki, które miałbym ochotę czytać wciąż na nowo. Tak Verlyn Klinkenborg2 opisuje swój książkowy łańcuszek szczęścia. Czytelnika musi w końcu ogarnąć strach przed kosmosem, nieskończoną przestrzenią – bo kiedy pomyśleć, że w każdej porządnej bibliotece ukryto miliony tomów, to wiadomo z góry, że nie wystarczy życia, żeby chociaż tę jedną bibliotekę poznać w całości. Wtedy pozostaje droga mnicha – wejście w przestrzenie ograniczone i przez to otwarte na świat wewnętrzny. W ten sposób rozpoczyna się praca literackiego działkowicza, porzucającego wielkie areały i uprawiającego swój spłachetek3 . Ten fenomen domowej półki należy do kultury masowej – bo cóż innego kryje się w popularnym pytaniu o książki ulubione? Właśnie tych paręnaście tomów ratunkowych. Bo kiedy wydaje się, że niebo spadnie na głowę, trzeba szukać schronienia. Trzeba lektury, która zasłoni widok, trzeba miarowego kołysania znanej frazy. Czy więc wracanie do tych samych książek ma w ogóle jakieś wady? Przynajmniej jedna zdaje się oczywista – im więcej książek czytamy wielokrotnie, tym mniej poznajemy nowych. Nie znoszę czytania nowych książek. Czytałem w kółko 20 czy 30 tomów i tylko te książki mam ochotę czytać nadal. Kiedy książka jest zupełnie nowa, zasiadam do niej, jakbym się zabierał do dziwnego dania, obracał i dziobał tu i ówdzie, nie za bardzo wiedząc, co o niej sądzić. Apetyt winna wspomagać potrzeba zaufania i pewności, pisał William Hazlitt4 . Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Ludzie w kółko czytają. Każdy w czym innym szuka oparcia. Ofiarujemy sobie spokój w twardej albo broszurowej okładce, w kawałku plastiku z ekranem. Chyba o to właśnie chodzi: o budowanie wyspy własnej, jednoosobowej, o pewność następnego zdania, o poczucie, że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie. Po to ludzie łączą się z książkami na całe życie. 2 Verlyn Klinkenborg (ur. 1952) – amerykański pisarz. 3 Spłachetek – mały skrawek ziemi. 4 William Hazlitt (1778–1830) – angielski pisarz, eseista i krytyk podstawie: Wojciech Nowicki, Chwała półkownikom, „Książki” nr 4/2012. pwz: 73%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 8. (0–1)Podaj jedną wadę czytania nowych książek i jedną wadę czytania tych samych książek, zgodnie z tekstem Wojciecha czytania nowych książek:.................Wada czytania tych samych książek:................. Tekst do zadań Wojciech NowickiKsiążki na całe życie Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Na nich książki, do których się wraca. Tak jest w znanych mi domach. Po wiele z tych lektur przyłóżkowych ludzie sięgają przez całe życie. Wszystkim nam potrzeba stałych odniesień. Z tym czytaniem znanych książek jest jak ze słuchaniem muzyki, niekoniecznie dobrej – tych utworów, które pozostają świeże, choć dawno już są znane na pamięć. Chce się słuchać bez końca, nie myśląc o tym, dlaczego. W którymś momencie zamiera chęć połknięcia wszystkich książek świata. Zawsze podziwiałem moich przyjaciół, którzy wiele czytają. Sam niemal rok spędziłem w czytelni British Museum, w bieżącej lekturze odkrywając tytuł następnej. Sens czytania tak wielu tytułów polegał na tym, by znaleźć książki, które miałbym ochotę czytać wciąż na nowo. Tak Verlyn Klinkenborg2 opisuje swój książkowy łańcuszek szczęścia. Czytelnika musi w końcu ogarnąć strach przed kosmosem, nieskończoną przestrzenią – bo kiedy pomyśleć, że w każdej porządnej bibliotece ukryto miliony tomów, to wiadomo z góry, że nie wystarczy życia, żeby chociaż tę jedną bibliotekę poznać w całości. Wtedy pozostaje droga mnicha – wejście w przestrzenie ograniczone i przez to otwarte na świat wewnętrzny. W ten sposób rozpoczyna się praca literackiego działkowicza, porzucającego wielkie areały i uprawiającego swój spłachetek3 . Ten fenomen domowej półki należy do kultury masowej – bo cóż innego kryje się w popularnym pytaniu o książki ulubione? Właśnie tych paręnaście tomów ratunkowych. Bo kiedy wydaje się, że niebo spadnie na głowę, trzeba szukać schronienia. Trzeba lektury, która zasłoni widok, trzeba miarowego kołysania znanej frazy. Czy więc wracanie do tych samych książek ma w ogóle jakieś wady? Przynajmniej jedna zdaje się oczywista – im więcej książek czytamy wielokrotnie, tym mniej poznajemy nowych. Nie znoszę czytania nowych książek. Czytałem w kółko 20 czy 30 tomów i tylko te książki mam ochotę czytać nadal. Kiedy książka jest zupełnie nowa, zasiadam do niej, jakbym się zabierał do dziwnego dania, obracał i dziobał tu i ówdzie, nie za bardzo wiedząc, co o niej sądzić. Apetyt winna wspomagać potrzeba zaufania i pewności, pisał William Hazlitt4 . Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Ludzie w kółko czytają. Każdy w czym innym szuka oparcia. Ofiarujemy sobie spokój w twardej albo broszurowej okładce, w kawałku plastiku z ekranem. Chyba o to właśnie chodzi: o budowanie wyspy własnej, jednoosobowej, o pewność następnego zdania, o poczucie, że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie. Po to ludzie łączą się z książkami na całe życie. 2 Verlyn Klinkenborg (ur. 1952) – amerykański pisarz. 3 Spłachetek – mały skrawek ziemi. 4 William Hazlitt (1778–1830) – angielski pisarz, eseista i krytyk podstawie: Wojciech Nowicki, Chwała półkownikom, „Książki” nr 4/2012. pwz: 62%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 9. (0–2)Z podanych pytań wybierz te, na które odpowiedzi dają wskazane akapity tekstu. Każdemu akapitowi przyporządkuj jedno Jakie wady ma czytanie nowych książek?b) Po jakiego typu książki sięgamy najczęściej?c) Czym dla człowieka może być domowa biblioteczka?d) Co tracimy, gdy wracamy wciąż do tych samych książek?e) Co wspólnego ze sobą mają czytanie książek i słuchanie muzyki?f) Z jakiej przyczyny ludzie porzucają pragnienie czytania coraz to nowych książek? pwz: 67%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 1. pwz: 60%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 3. Tekst do zadań Wojciech NowickiKsiążki na całe życie Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Na nich książki, do których się wraca. Tak jest w znanych mi domach. Po wiele z tych lektur przyłóżkowych ludzie sięgają przez całe życie. Wszystkim nam potrzeba stałych odniesień. Z tym czytaniem znanych książek jest jak ze słuchaniem muzyki, niekoniecznie dobrej – tych utworów, które pozostają świeże, choć dawno już są znane na pamięć. Chce się słuchać bez końca, nie myśląc o tym, dlaczego. W którymś momencie zamiera chęć połknięcia wszystkich książek świata. Zawsze podziwiałem moich przyjaciół, którzy wiele czytają. Sam niemal rok spędziłem w czytelni British Museum, w bieżącej lekturze odkrywając tytuł następnej. Sens czytania tak wielu tytułów polegał na tym, by znaleźć książki, które miałbym ochotę czytać wciąż na nowo. Tak Verlyn Klinkenborg2 opisuje swój książkowy łańcuszek szczęścia. Czytelnika musi w końcu ogarnąć strach przed kosmosem, nieskończoną przestrzenią – bo kiedy pomyśleć, że w każdej porządnej bibliotece ukryto miliony tomów, to wiadomo z góry, że nie wystarczy życia, żeby chociaż tę jedną bibliotekę poznać w całości. Wtedy pozostaje droga mnicha – wejście w przestrzenie ograniczone i przez to otwarte na świat wewnętrzny. W ten sposób rozpoczyna się praca literackiego działkowicza, porzucającego wielkie areały i uprawiającego swój spłachetek3 . Ten fenomen domowej półki należy do kultury masowej – bo cóż innego kryje się w popularnym pytaniu o książki ulubione? Właśnie tych paręnaście tomów ratunkowych. Bo kiedy wydaje się, że niebo spadnie na głowę, trzeba szukać schronienia. Trzeba lektury, która zasłoni widok, trzeba miarowego kołysania znanej frazy. Czy więc wracanie do tych samych książek ma w ogóle jakieś wady? Przynajmniej jedna zdaje się oczywista – im więcej książek czytamy wielokrotnie, tym mniej poznajemy nowych. Nie znoszę czytania nowych książek. Czytałem w kółko 20 czy 30 tomów i tylko te książki mam ochotę czytać nadal. Kiedy książka jest zupełnie nowa, zasiadam do niej, jakbym się zabierał do dziwnego dania, obracał i dziobał tu i ówdzie, nie za bardzo wiedząc, co o niej sądzić. Apetyt winna wspomagać potrzeba zaufania i pewności, pisał William Hazlitt4 . Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Ludzie w kółko czytają. Każdy w czym innym szuka oparcia. Ofiarujemy sobie spokój w twardej albo broszurowej okładce, w kawałku plastiku z ekranem. Chyba o to właśnie chodzi: o budowanie wyspy własnej, jednoosobowej, o pewność następnego zdania, o poczucie, że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie. Po to ludzie łączą się z książkami na całe życie. 2 Verlyn Klinkenborg (ur. 1952) – amerykański pisarz. 3 Spłachetek – mały skrawek ziemi. 4 William Hazlitt (1778–1830) – angielski pisarz, eseista i krytyk podstawie: Wojciech Nowicki, Chwała półkownikom, „Książki” nr 4/2012. pwz: 67%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 10. (0–1)Wyjaśnij, jaką funkcję pełnią cytaty przytoczone w tekście. Tekst do zadań Wojciech NowickiKsiążki na całe życie Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Na nich książki, do których się wraca. Tak jest w znanych mi domach. Po wiele z tych lektur przyłóżkowych ludzie sięgają przez całe życie. Wszystkim nam potrzeba stałych odniesień. Z tym czytaniem znanych książek jest jak ze słuchaniem muzyki, niekoniecznie dobrej – tych utworów, które pozostają świeże, choć dawno już są znane na pamięć. Chce się słuchać bez końca, nie myśląc o tym, dlaczego. W którymś momencie zamiera chęć połknięcia wszystkich książek świata. Zawsze podziwiałem moich przyjaciół, którzy wiele czytają. Sam niemal rok spędziłem w czytelni British Museum, w bieżącej lekturze odkrywając tytuł następnej. Sens czytania tak wielu tytułów polegał na tym, by znaleźć książki, które miałbym ochotę czytać wciąż na nowo. Tak Verlyn Klinkenborg2 opisuje swój książkowy łańcuszek szczęścia. Czytelnika musi w końcu ogarnąć strach przed kosmosem, nieskończoną przestrzenią – bo kiedy pomyśleć, że w każdej porządnej bibliotece ukryto miliony tomów, to wiadomo z góry, że nie wystarczy życia, żeby chociaż tę jedną bibliotekę poznać w całości. Wtedy pozostaje droga mnicha – wejście w przestrzenie ograniczone i przez to otwarte na świat wewnętrzny. W ten sposób rozpoczyna się praca literackiego działkowicza, porzucającego wielkie areały i uprawiającego swój spłachetek3 . Ten fenomen domowej półki należy do kultury masowej – bo cóż innego kryje się w popularnym pytaniu o książki ulubione? Właśnie tych paręnaście tomów ratunkowych. Bo kiedy wydaje się, że niebo spadnie na głowę, trzeba szukać schronienia. Trzeba lektury, która zasłoni widok, trzeba miarowego kołysania znanej frazy. Czy więc wracanie do tych samych książek ma w ogóle jakieś wady? Przynajmniej jedna zdaje się oczywista – im więcej książek czytamy wielokrotnie, tym mniej poznajemy nowych. Nie znoszę czytania nowych książek. Czytałem w kółko 20 czy 30 tomów i tylko te książki mam ochotę czytać nadal. Kiedy książka jest zupełnie nowa, zasiadam do niej, jakbym się zabierał do dziwnego dania, obracał i dziobał tu i ówdzie, nie za bardzo wiedząc, co o niej sądzić. Apetyt winna wspomagać potrzeba zaufania i pewności, pisał William Hazlitt4 . Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Ludzie w kółko czytają. Każdy w czym innym szuka oparcia. Ofiarujemy sobie spokój w twardej albo broszurowej okładce, w kawałku plastiku z ekranem. Chyba o to właśnie chodzi: o budowanie wyspy własnej, jednoosobowej, o pewność następnego zdania, o poczucie, że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie. Po to ludzie łączą się z książkami na całe życie. 2 Verlyn Klinkenborg (ur. 1952) – amerykański pisarz. 3 Spłachetek – mały skrawek ziemi. 4 William Hazlitt (1778–1830) – angielski pisarz, eseista i krytyk podstawie: Wojciech Nowicki, Chwała półkownikom, „Książki” nr 4/2012. pwz: 60%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 11. (0–2)Wyjaśnij znaczenie metafor użytych przez autora szczęścia: ............................................................Kosmos: ............................................................ Tekst do zadań Wojciech NowickiKsiążki na całe życie Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Na nich książki, do których się wraca. Tak jest w znanych mi domach. Po wiele z tych lektur przyłóżkowych ludzie sięgają przez całe życie. Wszystkim nam potrzeba stałych odniesień. Z tym czytaniem znanych książek jest jak ze słuchaniem muzyki, niekoniecznie dobrej – tych utworów, które pozostają świeże, choć dawno już są znane na pamięć. Chce się słuchać bez końca, nie myśląc o tym, dlaczego. W którymś momencie zamiera chęć połknięcia wszystkich książek świata. Zawsze podziwiałem moich przyjaciół, którzy wiele czytają. Sam niemal rok spędziłem w czytelni British Museum, w bieżącej lekturze odkrywając tytuł następnej. Sens czytania tak wielu tytułów polegał na tym, by znaleźć książki, które miałbym ochotę czytać wciąż na nowo. Tak Verlyn Klinkenborg2 opisuje swój książkowy łańcuszek szczęścia. Czytelnika musi w końcu ogarnąć strach przed kosmosem, nieskończoną przestrzenią – bo kiedy pomyśleć, że w każdej porządnej bibliotece ukryto miliony tomów, to wiadomo z góry, że nie wystarczy życia, żeby chociaż tę jedną bibliotekę poznać w całości. Wtedy pozostaje droga mnicha – wejście w przestrzenie ograniczone i przez to otwarte na świat wewnętrzny. W ten sposób rozpoczyna się praca literackiego działkowicza, porzucającego wielkie areały i uprawiającego swój spłachetek3 . Ten fenomen domowej półki należy do kultury masowej – bo cóż innego kryje się w popularnym pytaniu o książki ulubione? Właśnie tych paręnaście tomów ratunkowych. Bo kiedy wydaje się, że niebo spadnie na głowę, trzeba szukać schronienia. Trzeba lektury, która zasłoni widok, trzeba miarowego kołysania znanej frazy. Czy więc wracanie do tych samych książek ma w ogóle jakieś wady? Przynajmniej jedna zdaje się oczywista – im więcej książek czytamy wielokrotnie, tym mniej poznajemy nowych. Nie znoszę czytania nowych książek. Czytałem w kółko 20 czy 30 tomów i tylko te książki mam ochotę czytać nadal. Kiedy książka jest zupełnie nowa, zasiadam do niej, jakbym się zabierał do dziwnego dania, obracał i dziobał tu i ówdzie, nie za bardzo wiedząc, co o niej sądzić. Apetyt winna wspomagać potrzeba zaufania i pewności, pisał William Hazlitt4 . Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Ludzie w kółko czytają. Każdy w czym innym szuka oparcia. Ofiarujemy sobie spokój w twardej albo broszurowej okładce, w kawałku plastiku z ekranem. Chyba o to właśnie chodzi: o budowanie wyspy własnej, jednoosobowej, o pewność następnego zdania, o poczucie, że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie. Po to ludzie łączą się z książkami na całe życie. 2 Verlyn Klinkenborg (ur. 1952) – amerykański pisarz. 3 Spłachetek – mały skrawek ziemi. 4 William Hazlitt (1778–1830) – angielski pisarz, eseista i krytyk podstawie: Wojciech Nowicki, Chwała półkownikom, „Książki” nr 4/2012. pwz: 29%Poziom wykonania zadania - im wyższy, tym zadanie było łatwiejsze dla 12. (0–2)a) Napisz, z jakiego dzieła pochodzi podany fragment i kto jest jego pominąć, ptak małego lotu,Pominąć strefy ulewy i grzmotuI szukać tylko cienia i pogody,Wieki dzieciństwa, domowe zagrody...[...]O, gdybym kiedy dożył tej pociechy,Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy,Żeby wieśniaczki kręcąc kołowrotki,Gdy odśpiewają ulubione zwrotki[...]Gdyby też wzięły na koniec do rękiTe księgi proste jako ich piosenki! Tytuł: ..........Autor: ......... b) Czy myśl wyrażona w tym fragmencie jest zgodna z oczekiwaniami czytelników opisanymi w tekście Wojciecha Nowickiego? Odpowiedź uzasadnij. Zadanie 13. (0–50)Wybierz jeden temat i napisz wypracowanie. Temat 1. Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne – co przede wszystkim decyduje o ludzkim losie? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innego tekstu kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 PrusLalka Powoli jednakże, ku największemu zdziwieniu, spostrzegł, że ów Paryż, budowany przez kilkanaście wieków, przez miliony ludzi, nie wiedzących o sobie i nie myślących o żadnym planie, ma jednakże plan, tworzy całość, nawet bardzo logiczną. Uderzyło go naprzód to, że Paryż jest podobny do olbrzymiego półmiska [...]. Półmisek ten w stronie południowej jest pęknięty i przedzielony Sekwaną [...]. Lecz gdy pilniej zaczął rozglądać się w planie Paryża, spostrzegł to, czego nie dojrzeli rodowici paryżanie [...]. Paryż, pomimo pozornego chaosu, ma plan, ma logikę, chociaż budowało go przez kilkanaście wieków miliony ludzi, nie wiedzących o sobie i bynajmniej nie myślących o logice i stylu. Paryż posiada to, co można by nazwać kręgosłupem, osią krystalizacji miasta. [...] Obserwacje te wzbudziły w duszy Wokulskiego nowe prądy, o których pierwej nie myślał albo myślał niedokładnie. Zatem wielkie miasto, jak roślina i zwierzę, ma właściwą sobie anatomię i fizjologię. Zatem – praca milionów ludzi, którzy tak głośno krzyczą o swojej wolnej woli, wydaje te same skutki, co praca pszczół, budujących regularne plastry, mrówek, wznoszących ostrokrężne kopce, albo związków chemicznych, układających się w regularne kryształy. Nie ma więc w społeczeństwie przypadku, ale nieugięte prawo, które jakby na ironię z ludzkiej pychy, tak wyraźnie objawia się w życiu najkapryśniejszego narodu – Francuzów! Rządzili nimi Merowingowie5 i Karlowingowie6 , Burboni7 i Bonapartowie8 , były trzy republiki i parę anarchii, była inkwizycja i ateizm, rządcy i ministrowie zmieniali się jak krój sukien albo obłoki na niebie... Lecz pomimo tylu zmian, tak na pozór głębokich, Paryż coraz dokładniej przybierał formę półmiska, rozdartego przez Sekwanę; coraz wyraźniej rysowała się na nim oś krystalizacji, biegnąca z placu Bastylii do Łuku Gwiazdy, coraz jaśniej odgraniczały się dzielnice: uczona i przemysłowa, rodowa i handlowa, wojskowa i dorobkiewiczowska. Ten sam fatalizm9 spostrzegł Wokulski w historii kilkunastu głośniejszych rodzin paryskich. Dziad, jako skromny rzemieślnik, pracował przy ulicy Temple10 po szesnaście godzin na dobę; jego syn, skąpawszy się w cyrkule łacińskim11 , założył większy warsztat przy ul. Św. Antoniego12 . Wnuk, jeszcze lepiej zanurzywszy się w naukowej dzielnicy, przeniósł się jako wielki handlarz na bulwar Poissonnière13 , zaś prawnuk, już jako milioner, zamieszkał w sąsiedztwie Pól Elizejskich po to, ażeby... jego córki mogły chorować na nerwy przy bulwarze St. Germain14 . I tym sposobem ród spracowany i zbogacony około Bastylii, zużyty około Tuileries, dogorywał w pobliżu Notre-Dame. Topografia miasta odpowiadała historii mieszkańców. 5 Merowingowie – dynastia królów panująca w państwie frankijskim w V–VIII w. 6 Karlowingowie (albo Karolingowie) – dynastia rządząca państwem Franków w VIII–X w. 7 Burboni (albo Burbonowie) – dynastia, z której pochodzili królowie panujący we Francji w latach 1589–1830. 8 Bonapartowie – dwaj cesarze: Napoleon I i Napoleon III. 9 Fatalizm – [tu:] nieuchronny bieg zdarzeń. 10 Ulica Temple – ulica rzemieślników i uboższego mieszczaństwa. 11 Cyrkuł łaciński – dzielnica szkół wyższych, księgarń i antykwariatów. 12 Ulica Św. Antoniego – ulica przebiegająca przez bardzo uprzemysłowione wówczas rejony Paryża. 13 Bulwar Poissonnière – ulica zamożnego mieszczaństwa. 14 Bulwar St. Germain – ulica z rezydencjami Prus, Lalka, Wrocław 1998. Temat 2. Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 Bishop15Ta jedna sztuka(tłum. Stanisław Barańczak)W sztuce tracenia nie jest trudno dojść do wprawy;tak wiele rzeczy budzi w nas zaraz przeczuciestraty, że kiedy się je traci – nie ma co dzień coś nowego. Przyjmuj bez obawystraconą szansę, upływ chwil, zgubione sztuce tracenia nie jest trudno dojść do rozleglej, trać szybciej, ćwicz – wejdzie ci w nawykutrata miejsc, nazw, schronień, dokąd chciałeś ucieclub chociażby się wybrać. Praktykuj te mi gdzieś zegarek po matce. Jaskrawyblask dawnych domów? Dzisiaj – blady cień, ukłuciew sercu. W sztuce tracenia łatwo dojść do dwa najdroższe miasta – ba, dzierżawyogromniejsze: dwie rzeki, kontynent. Nie wrócędo nich już nigdy, ale trudno. Nie ma gdy stracę ciebie (ten gest, śmiech chropawy,który kocham), nie będzie w tym kłamstwa. Tak, w sztucetracenia nie jest wcale trudno dojść do wprawy;tak, straty to nie takie znów (Pisz!) straszne sprawy. 15 Elizabeth Bishop (1911–1979) – amerykańska poetka, powieściopisarka i tłumaczka, laureatka wielu prestiżowych nagród literackich ( National Book Award i Nagrody Pulitzera). Mieszkała w Stanach Zjednoczonych, Francji, Brazylii i Bishop, Ta jedna sztuka, [w:] Od Chaucera do Larkina. 400 nieśmiertelnych wierszy 125 poetów anglojęzycznych z 8 stuleci, wybrał, przełożył i opracował Stanisław Barańczak, Kraków 1993. Opublikowano na ten temat Matura from Guest [MATURA2018] Napisz streszczenie tekstu Jerzego Bralczyka "Co się nosi w mówieniu?" liczące 40–60 słów. Odpowiedź Guest Przykładowa odpowiedź: Tekst Bralczyka “Co się nosi w mówieniu?” opisuje współcześnie modne tendencje w polszczyźnie. Autor wyróżnia przede wszystkim funkcjonalność i atrakcyjność, zwracając uwagę, że były one obecne w mowie od zawsze, jednak ostatnimi czasy są szczególnie silne i wręcz wymagane przez odbiorców. Bralczyk pozytywniej ocenia funkcjonalność, która wg niego jest przejawem poważnego traktowania siły języka, natomiast atrakcyjność łączy z wulgarnością i manipulacją. Nowe pytania Matura, opublikowano Matura, opublikowano Matura, opublikowano Matura, opublikowano Matura, opublikowano Rozpoczęła się matura 2015. JĘZYK POLSKI poziom podstawowy - to z nim uczniowie musieli się zmierzyć na początku. ODPOWIEDZI, ARKUSZE, ROZWIĄZANIA ZADAŃ - to wszystko jeszcze dzisiaj znajdziecie na naszej stronie. Pojawią się tutaj około godziny 15, kiedy CKE opublikuje arkusze pytań. Piszcie, jak poszła Wam matura 2015 - język polski poziom 2015. JĘZYK POLSKI poziom podstawowy - PRZYKŁADOWE ODPOWIEDZI (ARKUSZE są w galerii zdjęć)Przeczytaj uważnie teksty, a następnie wykonaj zadania umieszczone pod nimi. Odpowiadaj tylko na podstawie tekstów i tylko własnymi słowami – chyba że w zadaniu polecono inaczej. Udzielaj tylu odpowiedzi, o ile jesteś proszona/ BralczykCo się nosi w mówieniu? Mody zawsze były i będą – głównie dlatego, że ich istotą jest zmienność. Co dziś „nosi się” w mówieniu i pisaniu publicznym? Można wskazać modne słowa („dokładnie”, „kreatywny”), nowe modne związki frazeologiczne („przyjazny dla otoczenia”, „agresywna promocja”), modne formy (choćby z przedrostkami „super-”, „mega-”, „post-”).Dominującymi tendencjami dzisiejszego języka publicznego wydają się jednak: funkcjonalizacja wypowiedzi i nastawienie na jej atrakcyjność. Zobacz również: Wypowiedź publiczna ma być funkcjonalna. Na licznych szkoleniach, w poradnikach i podręcznikach uczy się mówienia nie tyle dobrego, ile skutecznego: prezentacji, obiegu informacji. Słyszałem już nawet o treningu spontanicznych zachowań językowych. Wiara w możliwość opanowania wzorców skutecznej komunikacji jest podtrzymywana przez teoretyków i się również nastawienie do tekstów publicznych – można mówić o powszechnej zgodzie na poddawanie się perswazji, a nawet manipulacji. Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty. Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista. Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo. Formy komunikacji określane jako „promocja”, „autoprezentacja”, „kreowanie wizerunku” – uznajemy nie tylko za uzasadnione,ale nawet społecznie do nas publicznie coraz częściej „uznani profesjonaliści”, specjaliści od skutecznego mówienia: dziennikarze, rzecznicy urzędów i partii. „Profesjonalny” staje się nie tylko literat, duchowny i filozof, lecz także poeta, kapłan i pierwszy warunek skuteczności to umiejętne nawiązanie kontaktu, zwrócenie uwagi. Atrakcyjność językowego komunikatu jest najważniejsza nie tylko w mediach, reklamie i polityce, ale także w edukacji i religii. Samo słowo „atrakcyjny” zwiększa zakres znaczeniowy, zmierzając do objęcia nim wszystkiego, co pozytywne, jak kiedyś „dobry” czy „słuszny”.Atrakcyjność często polega na dostosowaniu do języka odbiorcy, także do jego oczekiwań. W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę. Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie. Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”, „szaleństwa”. Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak ile nastawienie na funkcjonalność wiąże się z podejściem serio do języka, z przekonaniem o jego sile i skuteczności – o tyle nastawienie na atrakcyjność łączy się z przyzwoleniem na niemal dowolne manipulowanie i bawienie się te tendencje zawsze były obecne w mowie. Skłonny jestem jednak sądzić, że teraz są po pierwsze silniejsze, po drugie coraz powszechniej zauważane, po trzecie zaś i najważniejsze – zaczynają być społecznie sankcjonowane*. Godzimy się na to, by mówili do nas i przekonywali nas profesjonaliści, mało, oczekujemy tego. Wiemy, że jesteśmy uwodzeni przez atrakcyjne teksty, więcej, chcemy podstawie: Jerzy Bralczyk, Co się nosi w mówieniu?, „Polityka” nr 20/2004 r. * Sankcjonowane – tu: akceptowane. Zadanie Przekształć tytuł tekstu tak, aby wyrazić jego sens bez użycia przykład: Jak można dzisiaj mówić modnie? lub Popularne zjawiska językoweZadanie podstawie tekstu oraz swojej wiedzy o języku określ podobieństwo i różnicę między perswazją i manipulacją - Zarówno perswazja, jak i manupulacja chcą przekonać odbiorcę do tego, co che mu przekazać - Manipulacja bywa nieuczciwa. Potrafi nawet mijać się z prawdą, tylko po to by osiągnąć swój Jerzy Bralczyk w tym tekście przestrzega tabu językowego, o którym pisze w swoim artykule? Odpowiedź uzasadnij. W swoim artykule prof. Jerzy Bralczyk przestrzega tabu językowe przez to, że nie przytacza w nim słów wulgarnych, które z pewnością mogłyby ożywić tekst, a tym samym przyciągnąć do niego "Nie przepraszam za brak przykładów".Zadanie Na podstawie całego tekstu przedstaw zauważone przez autora tendencje dominujące w publicznych wypowiedziach oraz podaj po dwa przykłady je 1. Powszechna zgoda na persawazję i manipulację (skuteczność)Przykłady:"Wiemy, że politykowi nie chodzi o uzasadnienie swoich racji, lecz o uzyskanie aprobaty.""Zgadzamy się na reklamy, których intencja perswazyjna jest oczywista.""Jesteśmy świadomi, że media nastawione są przede wszystkim na oglądalność, słuchalność i czytelnictwo."Tendencja 2. Dostosowanie języka do odbiorcy i jego oczekiwań (atrakcyjność) Przykłady:"W ustnych wypowiedziach ceni się tempo, natężenie głosu, akcent – bo zwracają uwagę.""Egzaltacja i przesada wypierają spokojne i rzetelne mówienie.""Ludzie publiczni nie tylko „fascynują się” i „bulwersują” zamiast „ciekawić’ i „niepokoić”, nie tylko mają „pasje” zamiast „zainteresowań” – sięgają też po określenia do sfery „obłędu”, „odlotu”,„szaleństwa”. ""Dla przyciągnięcia odbiorcy narusza się też tabu językowe, aż do agresywnej wulgaryzacji – nie przepraszam za brak przykładów." Zadanie wnioski zawarte w dwóch ostatnich akapitach wywodu dotyczącea) różnicy między omawianymi chcemy by teksty były funkcjonalne staramy się dbać o ich język, natomiast by zyskały na atrakcyjności "bawimy się językiem" często nim manipulując. b) najważniejszego skutku tych czytać atrakcyjne teksty. Chcemy ich czytać coraz więcej, i mają do nas mówić w nich profesjonaliści. Oczekujemy profesjonalnych Wykorzystując informacje z tekstu, przekształć poniższe zdanie tak, aby uniknąć stosowania wyrazów kreatywny reżyser zatrudnił same supergwiazdy, więc czekamy na nowy megahit. Na przykład: Reżyser słynący z ciekawych pomysłów, zatrudnił samych najlepszych aktorów, więc czekamy na kolejny świetny Napisz streszczenie tekstu liczące 40–60 słów. W tekście "Co się nosi w mówieniu?" profesor Jerzy Bralczyk omawia zmiany z jakimi mamy do czynienia we współczesnym języku, głównie mówionym. Językoznawca wskazuje, że dużą wagę przywiązujemy ostatnio do mody językowej. Budując wypowiedzi satwiamy przede wszystkim na funkcjonalność i atrakcyjność naszych informacji. Te zjawiska zawsze są obecne w naszym języku, dzięi nim możemy wpływać na to, jak ma brzmieć nasza wypowiedź. Zwłaszcza, że współczesni odbiorcy chcą tekstów atrakcyjnych, takich trów ich zaciekawią i 'uwiodą". A także takich, w których do pewnych racji przekonują ich profesjonaliści. Zadanie NowickiKsiążki na całe życieStoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Na nich książki, do których się wraca. Tak jest w znanych mi domach. Po wiele z tych lektur przyłóżkowych ludzie sięgają przez całe życie. Wszystkim nam potrzeba stałych odniesień. Z tym czytaniem znanych książek jest jak ze słuchaniem muzyki, niekoniecznie dobrej – tych utworów, które pozostają świeże, choć dawno już są znane na pamięć. Chce się słuchać bez końca, nie myśląc o tym, którymś momencie zamiera chęć połknięcia wszystkich książek świata. Zawsze podziwiałem moich przyjaciół, którzy wiele czytają. Sam niemal rok spędziłem w czytelni British Museum, w bieżącej lekturze odkrywając tytuł następnej. Sens czytania tak wielu tytułów polegał na tym, by znaleźć książki, które miałbym ochotę czytać wciąż na nowo. Tak Verlyn Klinkenborg* opisuje swój książkowy łańcuszek musi w końcu ogarnąć strach przed kosmosem, nieskończoną przestrzenią – bo kiedy pomyśleć, że w każdej porządnej bibliotece ukryto miliony tomów, to wiadomo z góry, że nie wystarczy życia, żeby chociaż tę jedną bibliotekę poznać w pozostaje droga mnicha – wejście w przestrzenie ograniczone i przez to otwarte na świat wewnętrzny. W ten sposób rozpoczyna się praca literackiego działkowicza, porzucającego wielkie areały i uprawiającego swój spłachetek*.Ten fenomen domowej półki należy do kultury masowej – bo cóż innego kryje się w popularnym pytaniu o książki ulubione? Właśnie tych paręnaście tomów ratunkowych. Bo kiedy wydaje się, że niebo spadnie na głowę, trzeba szukać schronienia. Trzeba lektury, która zasłoni widok, trzeba miarowego kołysania znanej więc wracanie do tych samych książek ma w ogóle jakieś wady? Przynajmniej jedna zdaje się oczywista – im więcej książek czytamy wielokrotnie, tym mniej poznajemy znoszę czytania nowych książek. Czytałem w kółko 20 czy 30 tomów i tylko te książki mam ochotę czytać nadal. Kiedy książka jest zupełnie nowa, zasiadam do niej, jakbym się zabierał do dziwnego dania, obracał i dziobał tu i ówdzie, nie za bardzo wiedząc, co o niej sądzić. Apetyt winna wspomagać potrzeba zaufania i pewności, pisał William Hazlitt*.Stoliki, szafki, podłoga przy łóżku. Ludzie w kółko czytają. Każdy w czym innym szuka oparcia. Ofiarujemy sobie spokój w twardej albo broszurowej okładce, w kawałku plastiku z ekranem. Chyba o to właśnie chodzi: o budowanie wyspy własnej, jednoosobowej, o pewność następnego zdania, o poczucie, że jest ktoś bliski, kto nie zawiedzie. Po to ludzie łączą się z książkami na całe podstawie: Wojciech Nowicki, Chwała półkownikom, „Książki” nr 4/2012* Verlyn Klinkenborg (ur. 1952) – amerykański pisarz.* Spłachetek – mały skrawek ziemi.* William Hazlitt (1778–1830) – angielski pisarz, eseista i krytyk literacki. Zadanie Podaj jedną wadę czytania nowych książek i jedną wadę czytania tych samych książek, zgodnie z tekstem Wojciecha czytania nowych książek: Nigdy nie wiemy, czy będą interesujące. Co możemy w nich znaleźć, wyczytać. Czy będzie nam się czytania tych samych książek: Czytając w kóło te same ksiązki, mogą nam się znudzić. A tym samym przestaniemy czytać. Zadanie Z podanych pytań wybierz te, na które odpowiedzi dają wskazane akapity tekstu, i wpisz do tabeli oznaczenia literowe tych pytań. Każdemu akapitowi przyporządkuj jedno Jakie wady ma czytanie nowych książek?b) Po jakiego typu książki sięgamy najczęściej?c) Czym dla człowieka może być domowa biblioteczka?d) Co tracimy, gdy wracamy wciąż do tych samych książek?e) Co wspólnego ze sobą mają czytanie książek i słuchanie muzyki?f) Z jakiej przyczyny ludzie porzucają pragnienie czytania coraz to nowych książek? ODPOWIEDZI:1 - e3 - f7 - cZadanie jaką funkcję pełnią cytaty przytoczone w tekście. Cytaty są przykładami tez, które autor przytacza w Wyjaśnij znaczenie metafor użytych przez autora szczęścia: to zestaw książek, które chce się - bez przerwy - czytać od nowaKosmos: niewyobrażalnie duża liczba książek, które wciąż czekają na to, by je przeczytać Zadanie a) Napisz, z jakiego dzieła pochodzi podany fragment i kto jest jego pominąć, ptak małego lotu,Pominąć strefy ulewy i grzmotuI szukać tylko cienia i pogody,Wieki dzieciństwa, domowe zagrody…[…]O, gdybym kiedy dożył tej pociechy,Żeby te księgi zbłądziły pod strzechy,Żeby wieśniaczki kręcąc kołowrotki,Gdy odśpiewają ulubione zwrotki[…]Gdyby też wzięły na koniec do rękiTe księgi proste jako ich piosenki!Tytuł: "Pan Tadeusz"Autor: Adam Mickiewiczb) Czy myśl wyrażona w tym fragmencie jest zgodna z oczekiwaniami czytelników opisanymi w tekście Wojciecha Nowickiego? Odpowiedź uzasadnij. Nie jest zgodna, bowiem Adam Mickiewicz - wieszcz narodowy - chciał, by jego dzieła dotrały pod strzechy najniższych warstw społecznych. Natomiast Wojciech Nowicki uważa, że książka powinna być opoką dla każdego z nas. Zadanie jeden temat i napisz 1. Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne – co przede wszystkim decyduje o ludzkim losie? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innegotekstu kultury. Bolesław PrusLalkaPowoli jednakże, ku największemu zdziwieniu, spostrzegł, że ów Paryż, budowany przez kilkanaście wieków, przez miliony ludzi, nie wiedzących o sobie i nie myślących o żadnym planie, ma jednakże plan, tworzy całość, nawet bardzo logiczną. Uderzyło go naprzód to, że Paryż jest podobny do olbrzymiego półmiska […]. Półmisek ten w stronie południowej jest pęknięty i przedzielony Sekwaną […].Lecz gdy pilniej zaczął rozglądać się w planie Paryża, spostrzegł to, czego nie dojrzeli rodowici paryżanie […].Paryż, pomimo pozornego chaosu, ma plan, ma logikę, chociaż budowało go przez kilkanaście wieków miliony ludzi, nie wiedzących o sobie i bynajmniej nie myślących o logice i posiada to, co można by nazwać kręgosłupem, osią krystalizacji miasta. […] Obserwacje te wzbudziły w duszy Wokulskiego nowe prądy, o których pierwej nie myślał albo myślał niedokładnie. Zatem wielkie miasto, jak roślina i zwierzę, ma właściwą sobie anatomię i fizjologię. Zatem – praca milionów ludzi, którzy tak głośno krzyczą o swojej wolnej woli, wydaje te same skutki, co praca pszczół, budujących regularne plastry, mrówek, wznoszących ostrokrężne kopce, albo związków chemicznych, układających się w regularne ma więc w społeczeństwie przypadku, ale nieugięte prawo, które jakby na ironię z ludzkiej pychy, tak wyraźnie objawia się w życiu najkapryśniejszego narodu – Francuzów!Rządzili nimi Merowingowie* i Karlowingowie*, Burboni* i Bonapartowie*, były trzy republiki i parę anarchii, była inkwizycja i ateizm, rządcy i ministrowie zmieniali się jak krój sukien albo obłoki na niebie… Lecz pomimo tylu zmian, tak na pozór głębokich, Paryż coraz dokładniej przybierał formę półmiska, rozdartego przez Sekwanę; coraz wyraźniej rysowała się na nim oś krystalizacji, biegnąca z placu Bastylii do Łuku Gwiazdy, coraz jaśniej odgraniczały się dzielnice: uczona i przemysłowa, rodowa i handlowa, wojskowa i sam fatalizm* spostrzegł Wokulski w historii kilkunastu głośniejszych rodzin paryskich. Dziad, jako skromny rzemieślnik, pracował przy ulicy Temple* po szesnaście godzin na dobę; jego syn, skąpawszy się w cyrkule łacińskim*, założył większy warsztat przy ul. Św. Antoniego*. Wnuk, jeszcze lepiej zanurzywszy się w naukowej dzielnicy, przeniósł się jako wielki handlarz na bulwar Poissonnière*, zaś prawnuk, już jako milioner, zamieszkał w sąsiedztwie Pól Elizejskich po to, ażeby… jego córki mogły chorować na nerwy przy bulwarze St. Germain*. I tym sposobem ród spracowany i zbogacony około Bastylii, zużyty około Tuileries, dogorywał w pobliżu Notre-Dame. Topografia miasta odpowiadała historii Prus, Lalka, Wrocław 1998. *Merowingowie – dynastia królów panująca w państwie frankijskim w V–VIII w.*Karlowingowie (albo Karolingowie) – dynastia rządząca państwem Franków w VIII–X w.*Burboni (albo Burbonowie) – dynastia, z której pochodzili królowie panujący we Francji w latach 1589–1830.*Bonapartowie – dwaj cesarze: Napoleon I i Napoleon III.* Fatalizm – [tu:] nieuchronny bieg zdarzeń.* Ulica Temple – ulica rzemieślników i uboższego mieszczaństwa.* Cyrkuł łaciński – dzielnica szkół wyższych, księgarń i antykwariatów.*Ulica Św. Antoniego – ulica przebiegająca przez bardzo uprzemysłowione wówczas rejony Paryża.*Bulwar Poissonnière – ulica zamożnego mieszczaństwa. Co powinno się znaleźć w wypracowaniu?informacja o powieści z epoki pozytywizmu należy postawić tezę, na przykład: Człowiek jest taki, jak jego miejsce urodzenia (jak miasto, z którego pochodzi) krótkie przedstawienie Stanisława Wokulskiego, później skupienie się na jego obserwacji Paryża. Tam zwrócić uwagę na to, że Wokulski dostrzega porządek jaki panuje w stolicy Francji; jak zachowują się ludzie; podział na granice: pochodzenia, wykształcenia, przemysłu i handlu; drogę awansu tego, kim jest Wokulski, czy sam decydował o swoim losie i czy ludzie mogą sami o swoim losie zadecydować porównanie go z innym bohaterem literackim, np. Rodionem Raskolnikowem ze "Zbrodni i kary" (bohater powieści Fiodora Dostojewskiego uważał, że jest lepszy niż inny, i że nie obowiązują go te same prawa co pozostałych ludzi) Temat 2. Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Elizabeth BishopTa jedna sztuka(tłum. Stanisław Barańczak) W sztuce tracenia nie jest trudno dojść do wprawy;tak wiele rzeczy budzi w nas zaraz przeczuciestraty, że kiedy się je traci – nie ma co dzień coś nowego. Przyjmuj bez obawystraconą szansę, upływ chwil, zgubione sztuce tracenia nie jest trudno dojść do rozleglej, trać szybciej, ćwicz – wejdzie ci w nawykutrata miejsc, nazw, schronień, dokąd chciałeś ucieclub chociażby się wybrać. Praktykuj te mi gdzieś zegarek po matce. Jaskrawyblask dawnych domów? Dzisiaj – blady cień, ukłuciew sercu. W sztuce tracenia łatwo dojść do dwa najdroższe miasta – ba, dzierżawyogromniejsze: dwie rzeki, kontynent. Nie wrócędo nich już nigdy, ale trudno. Nie ma gdy stracę ciebie (ten gest, śmiech chropawy,który kocham), nie będzie w tym kłamstwa. Tak, w sztucetracenia nie jest wcale trudno dojść do wprawy;tak, straty to nie takie znów (Pisz!) straszne Bishop, Ta jedna sztuka, [w:] Od Chaucera do Larkina. 400 nieśmiertelnych wierszy 125 poetów anglojęzycznych z 8 stuleci, wybrał, przełożył i opracował Stanisław Barańczak, Kraków początku warto zwrócić uwagę na to, że Elizabeth Bishop uważa, że ludzie szybko godzą się ze stratą nie tylko bliskich ludzi, ale takze stratą - materialną. Trzeba wskazać, że w wierszu pojawia się motyw Vanitas, ktory skłania do wiersza wynika, że dla nas strata bliskiej osoby i przedmiotu ma podobną wartość. Stajemy się nihilistami. Gubimy gdzieś też przeanailzować budowę stroficzną wiersza, występujące w nim rymy i powtarzający się - jak refen - jeden wers. Pamiętać o tym, że podmiot liryczny mówi w pierwszej go porównać na przykład z wierszem "Prospekt" Wisławy Szymborskiej. W nim zamiast "nic się nie stało" - ELizabeth Bishop pojawa się pastylka, jako lekarstwo na każdy problem. "Jestem pastylka na w mieszkaniu,skutkuję w urzędzie,siadam do egzaminów,starannie sklejam rozbite garnuszki -tylko mnie zażyj,rozpuść pod językiem,tylko mnie połknij,tylko popij wodą."Lub "Kochać i tracić..." Leopolda Staffa. Wiersz ten, jak wiele innych utworów poety ma charakter refleksyjny. Odnosi się do wszystkich ludzi żyjących na ziemi, brak w nim indywidualizacji jednostki. Wynika to z przeświadczenia artysty, że nasze losy są posobne, a nasze życie rządzi się tymi samymi, określonymi i tracić, pragnąć i żałować,Padać boleśnie i znów się podnosić,Krzyczeć tęsknocie "precz!" i błagać "prowadź!"Oto jest życie: nic, a jakże dosyć... ***Matura 2015. JĘZYK POLSKI poziom podstawowy. Co było na egzaminie? PODSUMOWANIEFragment "Lalki" Bolesława Prusa - w którym Wokulski opowiada o topografii Paryża, a także wiersz Elizabeth Bishop "Ta jedna sztuka" - znalazły się w arkuszu z języka polskiego z którym mierzyli się tegoroczni maturzyści z liceów ogólnokształcących. - Matura nie była trudna - przyznają Ernestyna i Magdalena z XX Liceum Ogólnokształcącego w Poznaniu. - Zdałyśmy na pewno, pytanie tylko, na ile procent. Wszystko zależy od wypracowania. A o czym było? Maturzyści musieli odpowiedzieć na pytanie, czy siły niezależne od człowieka mają wpływ na jego życie, postępowanie. Matura 2015. Język polski poziom podstawowy nie był trudny. Jakie będą kolejne egzaminy?W arkuszu maturalnym znalazły się także dwa teksty. Jeden dotyczył tendencji i mody w języku a drugi był o tym, czy warto sięgać po nowe książki, czy lepiej wracać do starych tytułów. Matura 2015. Język polski poziom podstawowy. W arkuszu znalazł się wiersz Elizabeth Bishop:TA JEDNA SZTUKAtłum. Stanisław BarańczakW sztuce tracenia nie jest trudno dojść do wprawy;tak wiele rzeczy budzi w nas zaraz przeczuciestraty, że kiedy się je traci – nie ma co dzień coś nowego. Przyjmuj bez obawystraconą szansę, upływ chwil, zgubione sztuce tracenia nie jest trudno dojść do rozleglej, trać szybciej, ćwicz – wejdzie ci w nawykutrata miejsc, nazw, schronień, dokąd chciałeś ucieclub chociażby się wybrać. Praktykuj te mi gdzieś zegarek po matce. Jaskrawyblask dawnych domów? Dzisiaj – blady cień, ukłuciew sercu. W sztuce tracenia łatwo dojść do dwa najdroższe miasta – ba, dzierżawyogromniejsze: dwie rzeki, kontynent. Nie wrócędo nich już nigdy, ale trudno. Nie ma gdy stracę ciebie (ten gest, śmiech chropawy,który kocham), nie będzie w tym kłamstwa. Tak, w sztucetracenia nie jest wcale trudno dojść do wprawy;tak, straty to nie takie znów (Pisz!) straszne 2015. JĘZYK POLSKI poziom podstawowy [ODPOWIEDZI, ARKUSZE] - pytania i odpowiedzi pojawią się tu około godziny 15, kiedy CKE opublikuje w Paryżu - czyli o czym mógł być fragment tekstu na maturze 2015("Lalka" rozdział Szare dnie i krwawe godziny)Odcinek "Widziadło" - serial "Lalka"Wokulski jedzie pociągiem do Paryża, gdzie czeka na niego Suzin. Przyjaciel zachwala Wokulskiemu uroki miasta, ale kupca to nie interesuje. Idzie do hotelu, odpocząć. Potem wychodzi na spacer i zachwyca się Paryżem: bogatym i pięknym miastem. Ciągle myśli też o Izabeli Łęckiej. Wraca do hotelu, tam odwiedzają naciągacze, przewodnicy, wynalazcy, a nawet baronowa, która za 20 tysięcy franków chce mu sprzedać tajemnice o nim samym. Po ich wyjściu Wokulski rozmawia z Jumartem. Okazuje się, że Paryż kryje wiele niespodzianek – Jumart, który pracuje jako służący, jest podwójnym doktorem kilku dniach Stanisław Wokulski dochodzi do wniosku, że Paryż, mimo ciągłych zmian, jest dość konsekwentnie zbudowany. Jego plan przypomina ogromny półmisek, przedzielony Sekwaną. Wokulski rozmyśla nad tym, że gdyby zamiast w Warszawie działał w Paryżu jego życie zapewne wyglądałoby inaczej – łatwiej byłoby mu o studia, majątek, a nawet o rękę panny Izabeli.

co sie nosi w mowieniu